U Službenom listu Evropske Unije serije C broj 67/10 od 20.02.2016. godine, objavljeno je Obavještenje o datumima primjene dijagonalne kumulacije porijekla između ugovornih strana Regionalne konvencije o Pan-Euro-Mediteranskim preferencijalnim pravilima o porijeklu robe, zajedno sa Matricom dijagonalne kumulacije.
U Matrici su, pored ranije objavljenih datuma, unijeti i najnoviji datumi od kojih, u relevantnim sporazumima o slobodnoj trgovini, počinje primjena dijagonalne kumulacije porijekla na osnovu Konvencije.
U skladu sa Obavještenjem, najnoviji datumi u Matrici su :
- 01.05.2015.g. – datum početka primjene Priloga I PEM Konvencije između Evropske Unije, Islanda i Norveške;
- 01.05.2015.g. – datum početka primjene Priloga I PEM Konvencije između Albanije i EFTA zemalja (Švajcarska/Lihtenštajn, Island i Norveška);
- 01.05.2015.g. – datum početka primjene Priloga I PEM Konvencije između između Srbije i EFTA zemalja (Švajcarska/Lihtenštajn, Island i Norveška);
- 01.05.2015.g. – datum početka primjene Priloga I PEM Konvencije izmedju Evropske Unije i Makedonije;
Od naprijed navedenih datuma, znači retroaktivno, primjenjuje se:
* dijagonalna kumulacija porijekla izmedju EFTA zemalja, BiH, Albanije, Srbije i Crne Gore;
*nepotpuna SAP+dijagonalna kumulacija porijekla izmedju EU, Norveške, Islanda, Srbije, Albanije i Crne Gore;
* dijagonalna kumulacija porijekla izmedju EU, Crne Gore, Makedonije, Srbije i Albanije.
- 01.02.2016.g. – datum početka primjene Priloga I PEM Konvencije između Evropske Unije i Švajcarske/Lihtenštajna;
Od naprijed navedenog datuma, znači retroaktivno, primjenjuje se:
*.SAP+ dijagonalna kumulacija porijekla između Evropske Unije, Švajcarske, Lihtenštajna, Norveške, Islanda, Crne Gore, Srbije i Albanije.
U primjeni ovo znači da se od 01.02.2016. godine, u okviru SSP-a između Crne Gore i Evropske Unije, Sporazuma CEFTA 2006 i Sporazuma o slobodnoj trgovini između CG i EFTA država, u skladu sa Prilogom I PEM Konvencije, dijagonalna kumulacija porijekla primjenjuje za sledeće grupe proizvoda:
- koji su u potpunosti dobijeni u Evropskoj Uniji, Švajcarskoj, Lihtenštajnu, Norveškoj, Islandu, Crnoj Gori, Srbiji i Albaniji;
- koji su dobijeni obradom ili preradom materijala bez porijekla u Evropskoj Uniji, Švajcarskoj, Lihtenštajnu, Norveškoj, Islandu, Crnoj Gori, Srbiji i Albaniji;
- proizvode sa preferencijalnim porijeklom Evropske Unije, Švajcarske, Lihtenštajna, Norveške, Islanda, Crne Gore, Srbije i Albanije za koje se potvrđuje njihovo porijeklo u trgovini između Evropske Unije, Švajcarske, Lihtenštajna, Norveške, Islanda, Crne Gore, Srbije i Albanije.
U ovim slučajevima, kao dokaz o porijeklu robe, koristiće se uvjerenje o porijeklu robe EUR.1 čiji je obrazac propisan Aneksom IIIa Priloga I PEM Konvencije (EUR.1 serije A, koji ne sadrži napomenu u rubrici 7 "cumulation applied with", odnosno "no cumulation applied"), odnosno izjava o porijeklu čiji je tekst dat u Aneksu IVa Priloga I (ne sadrži napomenu "cumulation applied with", odnosno "no cumulation applied").
Ukoliko nisu u pitanju proizvodi iz tačaka a), b) i c) u međusobnoj trgovini između Crne Gore i navedenih zemalja primjenjivaće se i dalje odredbe o kumulaciji propisane Protokolom 3 SSP-a, odnosno Aneksom 4 Sporazuma CEFTA 2006 (izdaje se uvjerenje o porijeklu robe serije C).
U Martici je unijet i 01.04.2014.g. kao datum stupanja na snagu Regionalne konvencije o Pan-Euro-Mediteranskim preferencijalnim pravilima o porijeklu robe za Kosovo i Moldaviju, što znači da su se od datuma kada je Obavještenje objavljeno u Službenom listu Evropske Unije serije C broj 67/10, a to je 20.02.2016.g, stekli uslovi za primjenu Konvencije u trgovini sa Kosovom i Moldavijom, a u okviru Sprazuma CEFTA 2006, za sledeće grupe proizvoda:
- koji su u potpunosti dobijeni u CEFTA stranama;;
- koji su dobijeni obradom ili preradom materijala bez porijekla u CEFTA stranama;
- proizvode sa preferencijalnim porijeklom CEFTA strana za koje se potvrđuje njihovo porijeklo u trgovini između CEFTA strana.
Kao što je objašnjeno u prethodnim raspisima, i u ovim slučajevima, kao dokaz o porijeklu robe, koristiće se uvjerenje o porijeklu robe EUR.1 čiji je obrazac propisan Aneksom IIIa Priloga I PEM Konvencije (EUR.1 serije A, koji ne sadrži napomenu u rubrici 7 "cumulation applied with", odnosno "no cumulation applied"), odnosno izjava o porijeklu čiji je tekst dat u Aneksu IVa Priloga I (ne sadrži napomenu "cumulation applied with", odnosno "no cumulation applied").
Ukoliko nisu u pitanju proizvodi iz tačaka a), b) i c) u međusobnoj trgovini između Crne Gore i Kosova i Moldavije primjenjivaće se i dalje odredbe o kumulaciji propisane Aneksom 4 Sporazuma CEFTA 2006 (izdaje se uvjerenje o porijeklu robe serije C).
Imajući u vidu sve naprijed navedeno, dokazi o porijeklu robe koji su izdati u bilo kojoj od gore navedenih država, a u skladu sa prethodno važećim protokolima o porijeklu robe iz relevantnih sporazuma o slobodnoj trgovini, i za koje je postupak izvoznog carinjenja okončan prije 20.02.2016.g., mogu se, u cilju primjene preferencijalnog tretmana, podnijeti carinskom organu Crne Gore u roku od 4 mjeseca od dana izdavanja, koliki je rok važenja dokaza o porijeklu robe.
VAŽNA NAPOMENA: Pored gore datog objašnjenja trenutne situacije primjene dijagonalne kumulacije porijekla u pan-Euro-Med zoni, na osnovu Konvencije, preporučujemo da vam vodič u primjeni bude i Matrica. Kako? Tako što ćete u svakoj konkretnoj situaciji pogledati Matricu, te u odnosu na zemlje koje su u pitanju, pogledati kolone i vidjeti da li su i od kog datuma sporazumi tih zemalja vezani za PEM Konvenciju, što je označeno sa slovom "C".
Prilog:
Izvor: Vebsajt Unija poslodavaca Crne Gore, 29.02.2016.